Wat is waar?

Hoofdstuk 21

Een herinnering is het product van een onvoltooide handeling.

Een schip laat op het wateroppervlak geen sporen na. Zo gaat het ook de mens die in de waarheid leeft, die het volmaakte belichaamt.

Als je nagaat wat er zich geestelijk in je afspeelt, zul je zien dat je vasthoudt aan herinneringen, prettige zowel als onprettige en dat je aan de hand daarvan er in hoopt te slagen in je leven tot vervulling te komen. D.w.z., je hebt een ervaring, die je niet grondig begrepen hebt, die je niet tot op de bodem hebt doorleefd en waar je niet mee hebt afgedaan; daardoor heb je er een herinnering aan en met de last van die herinnering probeer je te leven, je probeert je aan te passen aan het heden. Zo is er een voortdurende strijd, wat een miserabele toestand is. Alles wat je onderneemt maakt je verdrietig, omdat je in het heden probeert te leven met een geest die door het verleden is vertroebeld. Daardoor heb je geen inzicht in het heden, dat het enige is waarin het eeuwige besloten ligt. Een herinnering is het product van een onvoltooide handeling; d.w.z., als je niet volledig in het heden leeft, geconcentreerd, met heel je aandacht, krijg je te maken met reacties van de herinnering, met terugkijken, met denken aan de toekomst. Zo bouw je geestelijk een systeem op, dat je steeds probeert te volgen, met het gevolg dat de levende aandacht, de oplettendheid, die het bevrijd zijn kenmerkt, je ontgaat.

Herinneringen komen voort uit onvervulde verlangens.

Als ik het heb over herinnering bedoel ik niet de herinnering aan iets wat ooit gebeurd is; ik heb het over de herinneringen die voortkomen uit onvervuld verlangen. Met dat verlangen roep je reacties op. Door iets te willen hebben ben je geestelijk in de toekomst bezig, d.w.z., je leeft vanuit een tegenstelling, je bent ongelukkig doordat je gelukkig wilt zijn. Je maakt je een voorstelling van het geluk en door de tegenstelling voel je je ongelukkig. Terwijl je door actief te leven, zonder een vooropgesteld doel, je geestelijk vrij kunt maken van het idee van een tegenstelling en van het denken over de toekomst. Als je je geestelijk vormt naar een ideaal of naar wat je je als de waarheid voorstelt, maakt dat verlangen je het onmogelijk de volle betekenis van het heden te leren kennen, met het gevolg dat je je iets wat gebeurd is steeds opnieuw voor de geest haalt en er niet van los komt, wat herinnering is.

Wat herinner je je? Prettige en onprettige dingen, die innerlijk nog reacties bij je oproepen. Maar als je met al je aandacht volledig in het nu leeft, zul je, al kun je iets wat ooit gebeurt is wel degelijk nog weten, geestelijk niet belast zijn door je herinneringen, omdat het enkele weten dat iets ooit gebeurd is geen gevoelsreacties oproept.

Bewustheid is niet het voortdurend herhalen van het idee dat je bewust moet leven, want dat wordt louter een herinnering. Bewustheid betekent volkomen helder waarnemen en dat kan alleen als je geestelijk niet belegerd wordt door de verlammende idee・ die door het onvervulde verlangen werden opgeroepen.

Ikbesef is afhankelijk van herinnering. Ikbesef betekent verwarring, onevenwichtigheid, het volgen van een dwaling. Intelligentie daarentegen is evenwichtigheid, is vrij zijn van ikbesef, van persoonlijkheid, ego, individualiteit. Je denkt alleen aan jezelf als iets je dwars zit, als iets je hindert en als je je bewust wordt van de oorzaak van de tegenwerking vecht je ertegen; zo ontstaat er een hele reeks herinneringen, weerstanden en belemmeringen, die je ikbesef, individualiteit noemt. Terwijl een geest die absoluut niet belast is met uit onvervuld verlangen voortgekomen herinneringen vrij van elke weerstand en uiterst geconcentreerd is.

De meeste mensen leven in hun herinneringen. D.w.z, gisteren is vandaag nog enorm belangrijk en morgen ontstaat doordat je niet genoeg inzicht hebt in vandaag. Dat is geen raadselachtige uitspraak. Als je er goed over nadenkt, zul je inzien dat het zo is. Een herinnering is alleen maar een onvoltooide gedachte. Doordat je vandaag niet volledig leeft, laat je de complexen van morgen ontstaan. Je dooft het vuur van het leven in het heden en dan wil je weten hoe je je kunt bevrijden van de complexen die zijn ontstaan doordat je hebt verzuimd je voortdurend aan te passen. Ik zeg je: kijk niet naar het verleden, maar leef met extatische vreugde in het heden. De intensiteit waarmee je in het heden leeft vaagt alle complexen, alle akelige hebbelijkheden en ongunstige eigenschappen van het verleden weg.

Als de handeling van vandaag volledig afgerond is, is er geen morgen. Onderzoek een ervaring en je zult begrijpen wat ik bedoel. Als je van iemand houdt, ligt in die liefde de drang besloten die ander te bezitten, maar diezelfde liefde omvat ook een intens gevoel dat niet van de persoonlijkheid komt, pure genegenheid, die geen onderscheid kent. De menselijke geest perkt die liefde in met aantrekkingskracht, conflicten, begeerte en lust. Wanneer je je geestelijk kunt bevrijden van het maken van onderscheid, zul je een liefde leren kennen die de diepste essentie van het werkelijke is, die niet weet van eenheid of gescheiden zijn, die van nature het eeuwige is.

Als je kijkt hoe het in je eigen geest toegaat, zul je zien hoe hij het ene idee na het andere oppakt en koestert, hoe hij van de ene gebeurtenis naar de andere, van de ene herinnering naar de volgende gaat, met spijt over het verleden en met hoop op de toekomst. Zo breng je al je dagen door en je vormt een bepaalde gewoonte van denken. Vanuit die gewoonte leef je en die gewoonte wordt je leven, je bewustzijn, je hele wezen. Een geest die voortdurend herinneringen koestert is aldoor bezig zijn eigen graf te graven.

Wat is waar?

Hoofdstuk 21

Jiddu Krishnamurti. Wat is waar? Over waarheid en leven. Themaboek aforismen waarheid zijnjiddu leven mens wijsheid inzicht vrij handelen denken. 1934.